Eerste deelsessieronde

1.    EMDR behandelmethodes van vroegkinderlijke (pre-verbale) trauma’s 
Gert Tharner, klinisch psycholoog / GZ-psycholoog, Polikliniek Zodiak en Judith van Dijk, GZ-psycholoog, Polikliniek Zodiak.
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een effectieve methode om nare of ingrijpende ervaringen en trauma’s te verwerken. Met EMDR komt men los van de ongewenste emoties en herinneringen die zich opdringen. Ervaringen worden minder beladen gemaakt. Wat nu als de trauma’s zich hebben voorgedaan in of zelfs voor de eerste levensjaren? Als de negatieve ervaringen niet op bewust niveau zijn opgedaan? Als er sprake is van verhoogde prikkelbaarheid, vermijding, herbelevingen die doen denken aan pre-verbaal trauma?
Binnen de EMDR zijn twee behandelmethodes ontwikkeld waar in deze workshop op ingegaan wordt: Storytelling (Lovett) waarbij de ouders/verzorgers als co-therapeut een belangrijke rol spelen en de methode van O’Shea voor als de opvoeders van de eerste levensjaren niet beschikbaar zijn. Middels gevalsbeschrijvingen van de sprekers, aangevuld met casuïstiek van de deelnemers zelf, worden deze twee behandelmethodes toegelicht. 

2.    Hoe begeleidt u ouders, begeleiders en leerkrachten die te maken hebben met getraumatiseerde kinderen?
Ilse Geene, GZ-psycholoog, Prinsenstichting / Polikliniek Zodiak.
Het opvoeden van een chronisch getraumatiseerd kind vraagt veel van een (pleeg)ouder, begeleider en/of leerkracht. Hoe kunt u als professional de mensen om het kind heen ondersteunen om het kind te begrijpen, bij het kind aan te sluiten en plezier te blijven houden in de opvoeding, ook als het moeilijk wordt? En misschien wel het allerbelangrijkste: hoe helpt u de mensen die het dichtste bij het kind staan om ook goed voor zichzelf te blijven zorgen? In deze workshop worden tools aangereikt om in gesprek te gaan met (pleeg)ouders, begeleiders en leerkrachten. Deze tools worden verduidelijkt aan de hand van praktijkvoorbeelden. Ilse Geene heeft als GZ-psycholoog veel ervaring met het ondersteunen van gezinshuisouders en begeleiders van chronisch getraumatiseerde kinderen.

3.     Josje. Het proces en het resultaat van de samenwerking tussen medici, school en multidisciplinair team..
Christina Suripatty, Arts Verstandelijk Gehandicapten, Prinsenstichting en Marline Willemsen, Praktisch Pedagogisch Gezinsbegeleider, Prinsenstichting.Kinderen met gehechtheidsproblemen worden vaak aangemeld met diffuse klachten en aan de arts wordt vaak gevraagd of medicatie hiervoor een oplossing kan zijn. Het komt zelden voor dat medicatie de oplossing is, maar dat betekent niet dat de arts is uitgespeeld. De arts kan alsnog een zeer belangrijke rol spelen binnen de behandeling. 
Aan de hand van een casus illustreren wij in deze workshop hoe de rol van de arts er uit kan zien. We schetsen de zoektocht van het multidisciplinair team naar de aard en oorzaak van (gedrags)problemen en naar het juiste beleid. Alle betrokkenen hebben hun eigen rol; de arts, de speltherapeut, de gezinsbegeleider, de school en het gezin zelf. Hoe zorgen we dat we elkaar blijven vinden? Hoe voorkomen we hertraumatisering bij beschadigde mensen, wanneer er ingrijpende (medische) onderzoeken of handelingen nodig zijn? Hoe zorgen we ervoor dat we elkaars taal spreken en begrijpen? 
Christina Suripatty is Arts Verstandelijk Gehandicapten bij Prinsenstichting en heeft speciaal voor getraumatiseerde mensen een werkstijl ontwikkeld waarin rust, gewenning en vertrouwen de sleutelwoorden zijn. Marline Willemsen heeft ruime ervaring met Intensieve Orthopedagogische Gezinsbehandeling bij gezinnen.

Tweede deelsessieronde

4.    Geweldloos Verzet en Gentle Teaching. Hoe kun je als ouder, begeleider of leerkracht omgaan met gedragsproblemen? 
Evelijn Wildenburg, orthopedagoog in opleiding tot GZ-psycholoog, Prinsenstichting / Polikliniek Zodiak en Floris van de Kamer, teambegeleider en  coach, Prinsenstichting / Polikliniek Zodiak.
Agressief en/of zelfdestructief gedrag komt regelmatig voor in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Vaak liggen problemen met gehechtheid en ontwikkelingstrauma’s daaraan ten grondslag. Het is van belang dat kinderen/cliënten een stabiele en veilige relatie hebben met hun ouder, begeleider of leerkracht, waardoor ze ook tijdens stressvolle momenten voldoende steun ervaren. Door problemen met gehechtheid en ontwikkelingstrauma’s is het opbouwen en continueren van een stabiele en veilige relatie ingewikkelder. Hierdoor ligt agressie en/of zelfdestructief gedrag op de loer en de kans bestaat dat een vicieuze cirkel van gedragsproblemen ontstaat. Omgaan met agressie en/of zelfdestructief gedrag is ingewikkeld en maakt machteloos. Het stelt menig opvoeder, leerkracht of andere professional voor een dilemma. Bij een “harde/strenge” aanpak kan de situatie escaleren, maar is een softe aanpak dan een goed alternatief? En welke rol speelt het hebben van een stabiele en veilige relatie daarin? Op interactieve wijze worden de deelnemers geïnspireerd door de handvatten die Geweldloos Verzet en Gentle Teaching bieden in de omgang met gedragsproblematiek. Floris van de Kamer is teambegeleider en coach Gentle Teaching en Evelijn Wildenburg is orthopedagoog in opleiding tot GZ-psycholoog. Zij hebben Geweldloos Verzet bij Zodiak geïntroduceerd en geven regelmatig scholingen aan met name leraren en begeleiders. 

5.    Invloed van trauma en/of gehechtheidproblemen op de seksuele ontwikkeling bij (L)VB. ​ 
Daphne Kemner, orthopedagoog / seksuoloog NVVS, Prinsenstichting / Polikliniek Zodiak.
Seksualiteit ontwikkelt zich vanaf de geboorte en is een wezenlijk onderdeel van het mens zijn gedurende het hele leven. De mogelijkheid om zich seksueel te ontwikkelen is voor mensen met een verstandelijke beperking veel kleiner. Problemen met gehechtheid en trauma’s kunnen daar medeoorzaak van zijn. Het stimuleren van een positieve seksuele ontwikkeling is essentieel om mensen met een beperking de kans te geven een  prettige seksualiteitsbeleving te ervaren en problemen te voorkomen. Op interactieve wijze wordt inzicht gegeven in hoe gehechtheidsproblemen en/of trauma’s de gezonde seksuele ontwikkeling kunnen beïnvloeden. Tevens  wordt ingegaan op hoe de seksuele vorming ondersteund kan worden om problemen met seksualiteit zoveel mogelijk te  voorkomen. Wat zijn do’s en don’ts?  Er is in deze workshop volop ruimte om te werken met casuïstiek die de deelnemers zelf inbrengen. Daphne Kemner is orthopedagoog en seksuoloog NVVS. Zij heeft vooral veel ervaring met mensen met een verstandelijke beperking en ASS.

6.    “Helende verhalen” als onderdeel van de psychotherapeutische behandeling bij trauma en gehechtheidsproblemen 
Laurence van Rossem, psychotherapeut / GZ-psycholoog, Praktijk voor psycho(spel)therapie en EMDR en supervisor bij Polikliniek Zodiak.
Wat is de betekenis van het verhaal dat het kind vertelt, van een opvallende uitspraak die hij doet of een droom die hij heeft, een spel dat hij steeds weer speelt? Hoe komt u er achter wat de betekenis is die het kind heeft gegeven aan zichzelf en zijn wereld? Met andere woorden, wat is zijn intern werkmodel? Als u dat uiteindelijk heeft ontdekt, komt de vraag naar voren welke verhalen helend kunnen zijn voor dit kind en welke rol ouders en begeleiders kunnen spelen in dit hele proces. Deze en andere vragen staan centraal in deze workshop. Ter illustratie en verheldering van deze vragen, put Laurence van Rossem uit ruim 25 jaar ervaring. Zij werkte samen met mensen met een verstandelijke beperking en hun ouders op zoek naar (beeld) verhalen. Met het maken en vertellen van verhalen kon vaak het negatieve zelfbeeld van het getraumatiseerde kind gecorrigeerd worden. Daarnaast geeft ze tips voor ouders en begeleiders, hoe om te gaan met het voorlezen en vertellen van verhalen, en is er ruimte voor interactie.